Minister Q krijgt geen blanco cheque van het gevangenispersoneel om in alle Vlaamse gevangenissen nogmaals bedden bij te plaatsen. Het spreiden van de grondslapers kan enkel mits (ontbrekende) garanties.
Om het hoofd te bieden aan de schandelijke situatie waarbij meer dan 200 gedetineerden op de grond slapen in Nederlandstalige arresthuizen, wil de minister van justitie bedden laten bijplaatsen in zo goed als elke Nederlandstalige penitentiaire inrichting. Enkel het overvolle Antwerpen en Ieper (dat op 1 maart 2022 sluit) blijven “gespaard”. Het penitentiair personeel begrijpt dat er nood is aan een humanitaire noodmaatregel, ook voor hun collega’s in de arresthuizen, maar kan niet aanvaarden dat er geen randvoorwaarden afgesproken worden die hen kunnen geruststellen en die de werkbaarheid garanderen.
Zo vraagt men zich (terecht) af of de bedden tijdelijk worden bijgezet in afwachting van een structurele oplossing of dat de capaciteit van bestaande penitentiaire inrichtingen op een verdoken manier permanent opgetrokken wordt.
In het verleden heeft men in elke gevangenis al heel wat “tijdelijke” bedden bijgeplaatst, die er nog steeds staan. Dit heeft nefaste gevolgen voor de veiligheid van iedereen in een infrastructuur die niet voorzien is op dergelijke verhogingen.
Zal de minister voorzien in bijkomend personeel om de extra gedetineerden op te vangen, of zal het personeel dat zich nu al met grote tekorten door de coronastorm worstelt, nog verder beproefd worden ?
Zal men wanneer nodig de werking van de gevangenissen aanpassen aan de (hopelijk tijdelijke) nieuwe realiteit is ook een vraag die leeft ?
Tot hiertoe kan zowel het kabinet justitie als de directeur-generaal van EPi niet garanderen dat de 284 bedden die men wil bijplaatsen, na een bepaalde termijn terug zullen weggenomen worden. Men kan evenmin zeggen of men in de tussentijd op zoek gaat naar extra cellen, bv. in de vorm van gevangenisboten of cel-containers, nochtans pistes die al onderzocht of toegepast werden in de voorbije jaren.
Voor het personeel is het van belang dat er duidelijkheid gegeven wordt over hoe lang de humanitaire noodmaatregel van toepassing zal zijn, dat de bedden op een bepaald moment terug verwijderd zullen worden en dat de minister hen zal ondersteunen door bijkomend personeel toe te kennen en de manier van werken aan te laten passen als dat nodig is.
De bereidheid om solidair te zijn met collega’s in de overvolle arresthuizen in onder andere Antwerpen, Leuven, Mechelen en Gent is aanwezig in de andere penitentiaire inrichten. Zo ook is er de wil om mensen in humanere omstandigheden dan vandaag in een cel te laten verblijven.
Het is nu aan de minister om duidelijkheid en bijkomende ondersteuning te geven aan het personeel. Dat is de boodschap die het kabinet justitie gekregen heeft tijdens het sociaal overleg van 20 december 2021.
Komt de minister niet over de brug, dan zijn acties in de penitentiaire inrichtingen vanaf begin 2022 onafwendbaar !
