Met belastingen betalen we onderwijs, wegen, politie, brandweer, gezondheid, pensioenen,… Stuk voor stuk levensbelangrijke overheidsdiensten waar we allemaal van genieten.
Belastingen wegen zeer zwaar op arbeid. Andere inkomens dragen veel minder bij. Zo word je op een loopbaan noeste arbeid veel zwaarder belast dan op miljoenenwinst uit een milliseconde beursspeculatie.
Die overdreven belastingdruk op arbeid moet omlaag. Het ACV vraagt daarom al jaren een tax shift: verschuif de belastingdruk op arbeid naar andere inkomens. Verschuiven, want geld dat niet binnenkomt via belastingen op arbeid, moet van elders komen. Anders leidt dat tot afbouw van de publieke diensten en van de sociale zekerheid die we allemaal nodig hebben.
Deze tax shift moet ook rechtvaardig zijn. Het ACV wil dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Dat groepen die tot nu toe ontzien werden, ook hun duit in het zakje doen. Wat alleen maar kan door meer belastingen op grote vermogens en op inkomens uit vermogen.
Wat moet het effect zijn van de tax shift ?
Eerst en vooral meer koopkracht voor werknemers en mensen met pensioen of een uitkering. De indexsprong en diverse regeringsmaatregelen die facturen verhogen (water, openbaar vervoer, elektriciteit, kinderopvang, hogere studies,…) hebben de koopkracht zwaar aangetast. Vele mensen krijgen het financieel steeds moeilijker.
Gerichte lastenverlaging voor arbeidsintensieve sectoren die blootstaan aan sterke internationale concurrentie en aan sociale dumping : industrie, bouw, transport… Doelgerichte lastenverlaging kan de werkgelegenheid in deze sectoren ondersteunen.
Vermogens(winst)belasting : gelijker belasten is fair
De roep om alle inkomens gelijker te belasten krijgt steeds meer gehoor. Een euro is een euro, er is geen verschil tussen inkomen uit arbeid of inkomen uit vermogen. Gelijker belasten, naar draagkracht, is niet meer dan fair, toch ?
Vandaag verschilt de belastingdruk sterk naargelang de inkomstenbron. Grote vermogens en inkomsten uit vermogens worden in België minder belast dan inkomsten uit arbeid. Slapend rijk worden door vermogenswinsten wordt in de regel zelfs niet belast. Wie 40.000 euro verdient met werken, betaalt daarop zo’n 14.000 euro belasting of 35 procent. Wie 40.000 euro winst haalt uit meerwaarde van aandelen, betaalt zo goed als geen belasting.
Haal je inkomsten (winsten) uit vermogen dan zou je daarop belasting moeten betalen. Als je geld belegt, dan zou je belasting moeten betalen op wat je daarmee verdient. Want waarom wordt tienduizend euro loon zeer zwaar belast, maar blijft honderdduizend euro vermogenswinst onbelast ? Dat is de vermogens-winstbelasting.
Grote vermogens boven de 1 miljoen euro mogen best ook iets méér bijdragen. De vermogensbelasting berekent de belasting op de grootte van het vermogen. En niet op de winst erop. Voor een vermogensbelasting is zeer veel te zeggen : vermogen is extreem ongelijk verdeeld.
Tegenstanders houden een faire bijdrage van vermogenden af door mensen bang te maken. “Uw spaarboekje, uw huis,… zal zwaarder belast worden.” Bangmakerij om echte rijken uit de wind te zetten. Daar klopt niets van. Wij willen natuurlijk faire vrijstellingen voor gewone mensen en gewone inkomens.
Een ander nepargument is kapitaalvlucht. Nochtans sluit het internationale net zich steeds meer. Zie maar alle schandalen van de voorbije maanden (LuxLeaks, HSBCLeaks,…). Bovendien, we vragen niet dat vermogenden worden uitgeperst. Een faire bijdrage volstaat.
Tax shift door BTW-verhoging : rekening opnieuw bij de zelfden
Koop je iets aan, dan betaal je daarop een percentage belasting, de belasting op de toegevoegde waarde (BTW). Afhankelijk van het product of de dienst die je koopt, schommelt de BTW tussen 0 en 21 procent.
De regering zou kunnen beslissen om het BTW-percentage algemeen te verhogen of voor specifieke categorieën, zoals kledij, alcohol, ...
BTW verhogen is nadelig voor mensen die weinig verdienen en voordelig voor mensen die veel verdienen. Want duurdere BTW verlaagt je koopkracht. Je betaalt dan meer voor hetzelfde product. Dat tikt zwaarder aan voor de lagere inkomens. Bijna heel dat inkomen gaat op aan consumptie. Want die zijn te laag om veel te kunnen sparen. Wie veel verdient, zal daarom niet meer kopen. Wie veel verdient, kan dus meer sparen; en daar betaal je geen BTW op.
Als enkel de BTW op antiek van 6% naar 21% stijgt, of als de BTW op sportwagens verhoogt, is dat natuurlijk veel minder een probleem. Maar enorm veel sportwagens rijden er niet rond. En zo groot is de antiekmarkt nu ook niet. En dus is de opbrengst ook zeer klein. Te klein om de belastingdruk op arbeid te doen dalen.
Tax shift door milieuheffingen : stuurt gedrag bij en is geen stabiele bron van inkomsten
Een milieuheffing wil vervuilend gedrag ontmoedigen door dat duurder te maken. ‘De vervuiler betaalt’, wordt ook weleens gezegd. Er zijn al verschillende vormen van milieuheffingen : accijnzen op brandstof, kost voor vuilniszakken of recupel-bijdragen.
Milieuheffingen zijn geen stabiele bron van belastinginkomsten. Omdat ze na verloop van tijd verdwijnen wanneer gedrag gewijzigd is. Op zich is dat positief, maar milieuheffingen zijn daardoor geen ‘structurele en stabiele’ belastinginkomsten.
Het ACV kreeg de taks shift op de agenda. De regering kan niet meer rond de vraag naar fiscaal fatsoen. Maar het resultaat is met drie liberale regeringspartijen onzeker. Daarom zal het ACV gelijk welk resultaat toetsen aan vier criteria.
Is de taks shift rechtvaardig ? Dus herverdelend, van rijk naar minder rijk en van vermogen naar arbeid ?
Is de taks shift doelmatig ? Du jobcreërend, vooral voor wie vandaag veel risico loopt op werkloosheid ? En verhoogt men de koopkracht van werknemers en van wie een uitkering of een pensioen krijgt ?
Is de taks shift groot genoeg en duurzaam ? Dus niet enkel wat fiscale cosmetica voor de schone schijn.
Is de taks shift geloofwaardig ? Dus meer dan wat schone intenties.
De mensen willen faire belastingen. Dat is de inzet voor de regering. Dat wordt onze toetssteen.
